چالش‌های جوانگرایی و تجربه‌گرایی

پایگاه تحلیلی مصداق/ به نظر نگارنده، مراقبت از افتادن در برخی از چاله‌ها به قدری اهمیّت دارد که عدم توجه به آن اصل جوان‌گرایی را مخدوش نموده و با ایجاد دو قطبی مدیر جوان و مدیر غیرجوان، طبقات سنی دیگر مدیران و حتی اقشار مختلف جامعه را وادار به مقابله با آن می‌نماید:

۱- اولین آسیب جوان‌گرایی برخورد شعاری مدیران فعلی با مقوله جوان‌گرایی است. مشابه همین برخورد را میتوان در موضوع پست مشاور جوان در دولت نهم و دهم دانست که به مرور حذف شد. در این مسئله مدیران برای تبلیغ رسانه‌ای به انتصاب تعدادی جوان که معمولا در ستادهای انتخاباتی یا …. ایشان فعال بوده اقدام می‌کنند.

۲- برخی مدیران با سوءاستفاده از جوان‌گرایی برخی مدیران میانی کارآمد که احیاناً در مقابل نظرات ایشان استقلال رایی دارند به بهانه جوان‌گرایی، با جوانان بی‌تجربه یا جوانانی که به واسطه انتصابشان خود را مدیون سلسله مراتب میدانند جایگزین می‌شوند تا قدرت مدیران بالادست را بیش از پیش تحکیم کنند.

۳- انتصابات بی‌ضابطه جوانان موجب ایجاد نوعی رقابت میان ایشان شده به نحوی که برخی جوانان که هنوز مسئولیت درخوری نگرفته‌اند احساس عقب افتادگی از کاروان هم سن‌های خود می‌کنند و این باعث دست و پازدن و گره زدن خود به گروه‌ها و احزاب قدرت برای وصول به این هدف می‌شود. حضور جوان در سطوح مدیریت از این طریق در بلندمدت تبعات جبران‌ناپذیری خواهد داشت.

۴- شتابزدگی مدیران در انتصابات باعث عدم طی فرآیند منطقی جایگزینی از یک سو و نزدیک‌بینی و نگاه بخشی به انتصابات شده است. پیامد این مسئله نقض شایسته‌سالاری و بهره‌گیری از افراد ضعیف و البته نزدیک به اصحاب قدرت می‌باشد.

۵- احزاب سیاسی و سازمانها و نهادهای سیاست‌زده برای استمرار و تحکیم قدرت خود در پوشش جوان‌گرایی خود اقدام به وارد نمودن برخی از جوانان فارغ از توانمندی و شایستگی‌شان در لایه‌های قدرت و مدیریت می‌نمایند. پیامد ضمنی پیشقراولی این سازمان‌ها در جوان‌گرایی، ابلاغ این پیام به دیگر جوانان خواهد بود که راه رشد تنها از مسیر وابستگی و سرتسلیم فرود آوردن در مقابل این اصحاب قدرت و سیاست خواهد بود نه مسیر طبیعی شایستگی.

۶- یکی دیگر از آسیبها که تبعات آن چشمگیر است تبدیل جوان‌گرایی به یک گروه و حزب قدرت می‌باشد به نحوی که به بهانه مخالفت مدیران فرسوده با جوان‌گرایی از یک سو و تضمین استمرار مسئولیت خود از سوی دیگر، ایجاد باند و گروه مدیران جوان را در دستور کار قرار داده و حذف هر مدیر مسن چه کارآمد چه پیر و فرسوده را در دستور قرار میدهند. نتیجه این اقدام ایجاد نوعی دو قطبی خواهد بود که تمام شئون آن دستگاه را دربرمی‌گیرد.

۷- متاسفانه جوان‌گرایی در لایه مدیریتی به معنی بهره‌گیری افراد متولد دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ تفسیر شده و عملا مدیران میانی متولد دهه ۵۰ که در انتظار وصول به رده‌های مدیریتی عالی سازمانها بوده‌‌اند از گردونه حذف می‌گردند و تجربه بدست آمده ایشان در سایه مدیریت مدیران دهه ۳۰ و ۴۰ با عدم بکارگیری ایشان از بین خواهد رفت و تبدیل به نوعی عقده و موضع نسبت به مدیران جوان دهه ۶۰ و ۷۰ خواهد شد.

در پایان به عنوان جمع بندی و نتیجه گیری؛ از نظر نگارنده این متن، آن‌چه که به عنوان دوگان جوان – با تجربه(پیر) مطرح می شود، ناشی از مغفول ماندن خلائی اساسی میان این مفهوم است. و اگر به جای اختلاف بر سر اصالت دادن به جوان گرایی و یا تجربه گرایی، اصالت را به این مفهوم دهیم، می‌توان آن را نخ تسبیحی یافت که تجربه را در خدمت جوان گرایی و بالعکس دانست. این مفهوم همان تحول است که موضوع محوری بیانات رهبر معظم انقلاب در دو سال پیاپی در سالروز رحلت حضرت امام خمینی^(ره) بوده است. امام تحول و دولت تحول.

اگر به جای اصالت دادن بر جوان گرایی مطلق، اصالت را به تحول خواهی و تحول گرایی دهیم، آن‌گاه دیگر فرماندهان درخشانی مانند حاج قاسم سلیمانی را نیازی نیست که در زمره استثنائات چارچوب ذهنی رهبرمعظم انقلاب جای دهیم. و همچنین از سویی دیگر اگر به جای اصالت دادن به تجربه مداری مطلق اصالت را به تحول خواهی و تحول گرایی دهیم، دیگر تجربه را مانع رشد جوانان دارای انگیزه و هیجان نمی‌بینیم. بلکه بلاشک در منظومه فکری مدیریتی مدیران تحول گرا، امکان نادیده انگاری جوانان و باز نکردن میدان برای جایگزینی آنان وجود ندارد.

مدیر با تجربه تحول گرا، بهترین کارآزموده ایست که می تواند بهترین مربی برای تربیت و رشد جوانانی باشد که به فرموده رهبر معظم انقلابی صدها پست مدیریتی درسرتاسر کشور می تواند میزبان آنان باشد. به نظر می رسد در فرصت اندک تا تکمیل دولت‌ در مسئولیت‌های کشوری و استانی، با ملاک قرار مدیر با تجربه تحول خواه جوان گرا، می تواند زمینه‌ای فراهم شود که در همین دولت شاهد استقرار دولت جوان مومن انقلابی از لحاظ سن و  هویّت در راستای تحقق چشم انداز بیانیه گام دوم، باشیم.

مطالب مرتبط:

«جوان‌گرایی» چیست؟ شاخصی برای جوان‌گرایی دولت‌ها