ما طرف‌دار ملّت افغانستان هستیم

پایگاه تحلیلی مصداق/ قدرت‌یابی دوباره طالبان در افغانستان، همزمان با خروج نیروهای نظامی خارجی و به خصوص آمریکا همراه بود. امّا آن‌چه در محافل رسانه‌ای اتفاق افتاد، هجمه‌های پی‌درپی به سیاست عدم مداخله ایران در پی پیشروی‌های طالبان در افغانستان بود. منتقدان مدعی بودند که ایران به همان دلیل که برای حمایت از کشورهای عراق و سوریه از طریق اعزام مستشاران نظامی به مقابله با داعش پرداخت، به همان دلیل باید نسبت به پیشروی طالبان دست به اقدام عملی در عرصه میدانی بزند.

برای پاسخ به این اتهام باید دید که آیا سیاست حمایت جمهوری اسلامی ایران از مظلومان و مستضعفان طی سال‌های پس از انقلاب چگونه و در چه زمینه‌ای رخ داده است. آیا حمایت ایران از مظلومان در عرصه‌های بین المللی به معنای حضور مستشاری نظامی در آن کشورها و ورود سخت به چالش‌های به وجود آمده در اقصی نقاط جهان بوده است؟ یا این حمایت در زمینه پشتیبانی‌های معنوی و سیاسی جلوه نموده؟ در نهایت باید روشن شود که حضور مستشاران نظامی ایران در ماجرای هجوم داعش به عراق و سوریه بر مبنای کدام سیاست رخ داده است.

در این زمینه می‌توان حمایت جمهوری اسلامی ایران از مردم مظلوم آفریقای جنوبی در دوران سیطره رژیم آپارتاید، شیعیان کشمیر، مردم بحرین و مسلمانان میانمار را بررسی نمود.  با توجه به موارد ذکر شده مشخص می شود که حمایت جمهوری اسلامی ایران از مظلومان در عالم، محدود به هیچ دین ، مذهب و منطقه ای نبوده است. در ماجرای تبعیض‌های نژادپرستانه در رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی جمهوری اسلامی ایران از برقراری ارتباط با این رژیم پرهیز نمود و رفتار ظالمانه آنان را محکوم کرد: “امام به ما یاد دادند که جمهورى اسلامى، در سطح عالم مى‌تواند و باید از روابط سالمى با دولت‌ها برخوردار شود. البته رابطه با آمریکا مردود است؛ به سبب این که آمریکا یک دولت استکبارى و متجاوز و ظالم است و با اسلام و جمهورى اسلامى در حال معارضه و محاربه است. ارتباط با رژیم صهیونیستى و نیز ارتباط با رژیم نژادپرست آفریقاى جنوبى مردود است؛ امّا رابطه با بقیه دولت‌ها، بسته به مصالح نظام جمهورى اسلامى است و اصل برایجاد ارتباط است.”(۱)

سیاست جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک حکومت شیعی حتّی در رابطه با شیعیان مظلوم در یمن، بحرین و کشمیر نیز محدود به حمایت‌های معنوی و عدم حضور مستشاری در آن مناطق بوده است: “در مورد مسائل دنیای اسلام هم باید عرض کنیم که زخم‌های زیادی بر پیکر امّت اسلامی است؛ مسائل یمن، جراحت بزرگی بر پیکر امّت است؛ مسائل بحرین همین‌جور؛ مسائل گوناگونی که در کشورهای اسلامی هست همین‌جور. دنیای اسلام باید به‌طور صریح از مردم یمن حمایت کند و از ظالمان و ستمگرانی که به این مردم -در روز ماه رمضان، در ماه مبارک- آن‌گونه تهاجم‌هایی انجام می‌دهند، اظهار برائت و بیزاری بکند، از مردم حمایت بکند؛ از مردم بحرین و مردم کشمیر همین‌جور. ملّت ما می‌تواند پشتوانه‌ی این حرکت عظیم دنیای اسلام قرار بگیرد؛ همچنان‌‌که ما صریحاً مواضع خودمان را نسبت به دوستان، دشمنان، معارضین، و مخالفین بیان می‌کنیم، دنیای اسلام [هم] -بخصوص روشنفکران، بخصوص علمای دنیای اسلام- بایستی همین شیوه را دنبال بکنند، صریح موضع بگیرند و خدای متعال را از خودشان راضی کنند، ولو دیگران و طواغیت ناراضی بشوند.”(۲) 

در وقایع تلخ رخ داده در میانمار نیز جمهوری اسلامی ایران با محکوم کردن وقایع شرم‌آور در کشتار مسلمانان بدون حضور سخت به حمایت معنوی از مسلمانان مظلوم آن دیار مبادرت نمود: “این مسئله‌ی حقیقتاً فاجعه‌آمیز میانمار یک حادثه‌ی کم‌نظیر است؛ جلوی چشم یک میلیارد و نیم مسلمان، جلوی چشم مجامع جهانیِ مدعی، یک دولت بی‌رحمی، جمع مردم بی‌پناه را می‌کشند و آتش می‌زنند … راه چاره این است که دولت‌های مسلمان عملاً وارد بشوند؛ نمی‌گوییم لشکرکشی کنند، اما فشار سیاسی و اقتصادی بیاورند؛ در مجامع جهانی علیه آن‌ها فریاد بکشند.”(۳) 

این بینش و نگاه حمایتی از گذشته در مشی رهبر انقلاب با  ملّت افغانستان نیز بوده است حضرت آیت الله امام خامنه‌ای در بیاناتی پس از شکست طالبان در افغانستان در سال ۱۳۸۰ عنوان فرمودند: ” … ما هیچ دخالتی در کارهای افغانستان نمی‌کنیم – که چه کسی بیاید، چه کسی نیاید؛ چه کسی در رأس کار باشد، چه کسی نباشد – امّا از ملّت افغانستان حمایت می‌کنیم؛ همچنان که در بیست وچند سال گذشته، دولت و ملّت ایران هرچه توانسته‌اند، انصافاً در قبال مردم مسلمان افغانستان کوتاهی نکرده اند. این کمک رسانی‌ای که در هفته قبل صورت گرفت، حقیقتاً جای تشکر و سپاس از ملّت عزیز ما را دارد و من وظیفه خود می‌دانم از همه کسانی که این کمک‌ها را به مردم افغانستان هدیه کردند؛ کسانی که دست‌اندرکار بودند و کسانی که این فکر را به میان آوردند و مطرح کردند، صمیمانه تشکر کنم. در طول بیست‌ویکی دو سال گذشته همین طور بوده است. افغان‌ها – چه مردم افغانستان در داخل کشورشان، چه آن‌هایی که در این جا بودند – از سوی دولت و ملّت ایران مورد حمایت قرار می‌گرفتند. ما مردم افغانستان را حمایت می‌کنیم. حکومت آن کشور باید مورد قبول مردم افغانستان باشد.” (۴)

ایشان همچنین در دیدار اخیر خود با اعضای دولت سیزدهم در ارتباط با همین مسئله فرمودند:  “افغانستان کشور برادر ما است؛ هم‌زبان، هم‌دین، از لحاظ فرهنگی هم‌فرهنگ؛ و واقعاً مشکلات افغانستان و مصیبت‌های افغانستان انسان را بشدّت متأثّر می‌کند. این حوادثی که دارد پی‌درپی پیش می‌آید، این حادثه‌ی روز پنج‌شنبه این کشتارها، این مشکلات، این سختی‌هایی که این‌ها می‌کشند، …  به ‌هر حال در مورد افغانستان ما طرف‌دار ملّت افغانیم؛ دولت‌ها می‌آیند و می‌روند؛ انواع و اقسام دولت‌ها در این سال‌ها در افغانستان سر کار آمده‌اند. دولت‌ها می‌آیند و می‌روند، آن که باقی می‌ماند ملّت افغانستان است؛ ما طرف‌دار ملّت افغانستان هستیم. نوع رابطه‌ی ما با دولت‌ها هم به نوع رابطه‌ی آن‌ها با ما بستگی دارد. و امیدواریم که ان‌شاءالله خدای متعال خیر مقدّر بفرماید برای مردم افغان و آن‌ها را از این وضعیّت نجات بدهد و ان‌شاءالله وضعشان را به بهترین وجهی قرار بدهد و تفضّلات خودش را بر آنها نازل کند و بر ما ان‌شاءالله.” (۵)

در هیچ یک از موارد فوق مانند مظلومیت مردم آفریقای جنوبی، مسلمانان میانمار، مردم مظلوم بحرین و حتّی شیعیان بی‌پناه کشمیر جمهوری اسلامی ایران اقدام به حضور نظامی یا ارسال مستشاران نظامی ننموده است و تنها حمایت معنوی و مردمی خود را در زمینه‌های سیاسی و عرصه های غیر سخت ابراز داشته است. پس می‌توان نتیجه گرفت که سیاست جمهوری اسلامی ایران در حمایت از مظلومان در جهان به معنای حضور سخت و ارسال مستشاران نظامی به آن مناطق نیست. اکنون سوالی که باید به آن پاسخ داد این است که چرا جمهوری اسلامی ایران در ماجرای تهاجم داعش به عراق و سوریه اقدام به ارسال مستشاران نظامی نمود و تفاوت این حضور با حمایت های پیش تر گفته شده در چیست؟ پاسخ به این سوال می تواند ابهامات شکل گرفته در این زمینه را بر طرف سازد. ادامه دارد…

۱) ۱۴ /خرداد/ ۱۳۷۱
۲) ۵ /تیر/ ۱۳۹۶
۳) ۲۱ /شهریور/ ۱۳۹۶
۴) ۱۶ /آذر/ ۱۳۸۰
۵) ۶ /شهریور/ ۱۴۰۰

مطالب مرتبط:

آمریکایی‌ها هرجا پا گذاشتند ناامنی ایجاد کردند