نارضایتی معیشتی مردم و ضرورت بازگشت به اقتصاد مقاومتی

پایگاه تحلیلی مصداق/ یکی از مهم‌ترین نیازهای انسان در زندگی فردی و اجتماعی، نیاز به امنیت است.این نیاز به قدری حیاتی است که انسان حاضر است برای دستیابی به آن، از سایر نیازهایش چشم‌پوشی کند.هر گونه رشد و تعالی فردی و اجتماعی بدون امنیت امکان‌پذیر نیست. «امنیت، بستر و فضای اساسی و لازم و حیاتی برای همه‌ی کارهاست. علم، پیشرفت، تکنولوژی، ثروت و معنویت در سایه‌ امنیت حاصل خواهد شد».[۱]

با شنیدن واژه امنیت، معمولا ذهن انسان متوجه نیروهای نظامی و انتظامی می‌شود. البته نقش این نیروها در تامین امنیت بسیار با اهمیت، اساسی و غیر قابل انکار است. نیروی نظامی مقتدر، همچون دژی مستحکم، مانع از تجاوز مستقیم دشمن می‌شود و کشور را در برابر تهدیدات احتمالی حفظ می‌کند؛ اما تنها راه نفوذ دشمن، تجاوز نظامی نیست.

دشمن راه‌های مختلفی برای ضربه زدن و نفوذ پیش‌رو دارد؛ بنابراین برای ایجاد و حفظ امنیت ملی پایدار، توانمندی و نفوذناپذیری در همه عرصه‌ها ضرورت دارد. رهبر فرزانه انقلاب، با بیان این کلام نورانی امیرالمومنین (علیه السلام) که «فَالجُنودُ بِاِذنِ اللهِ حُصونُ الرَّعیَّه»[۲]به نقش مجموعه‌های مختلف در حراست از حریم ملی اشاره کرده، می‌فرمایند:

«آنچه ما از دستگاه‌های مختلف انتظار داریم، همین است [که] همه سعی کنند مانند حِصن و حصاری، مانند یک حاجب در مقابل تهاجمات دشمن برای کشورشان و برای ملّت‌شان عمل کنند، کار کنند، فعّالیّت کنند؛ چه مجموعه‌ اقتصادی، چه مجموعه‌ فرهنگی، چه مجموعه‌های علمی و تحقیقاتی، و چه مجموعه‌های نظامی».[۳]

تقدم جنبه‌های اقتصادی، فرهنگی و علمی در تامین امنیت بر جنبه نظامی در بیان ایشان بی‌حکمت نیست. تعرض نظامی به کشوری که دارای اقتصادی قوی و فرهنگی پویاست و پیشرفت علمی قابل توجهی دارد، بی‌نتیجه خواهد بود. چنین کشوری با تکیه بر اتحاد ملی بر هر گونه تهدید نظامی فائق خواهد آمد. به همین جهت استکبار جهانی هرگاه اراده تسلط بر ملتی را دارد، نخست به تضعیف اقتصادی و هجمه فرهنگی روی آورده است.

فشارهای اقتصادی و تحریم‌های فزاینده علیه ملت ایران در این سال‌ها، در راستای همین سیاست قرار دارد. دشمن با ایجاد مشکلات اقتصادی، همبستگی ملی را نشانه گرفته و می‌خواهد امنیت ملی را از راه نارضایتی اقتصادی تضعیف کند. مقام معظم رهبری با بیان اینکه دشمنان انقلاب اسلامی مصرّانه بر اقتصاد کشور ما متمرکز شده‌اند، هدف از چنین رویکردی را چنین تبیین می‌کنند:«هدف این است که مردم را در مقابل دستگاه قرار بدهند؛ این را صریحاً می‌گویند که می‌خواهیم فشار اقتصادی بیاوریم تا وضعیّت مردم سخت بشود و مردم وادار به اعتراض بشوند در مقابل دولت و در مقابل نظام اسلامی. این را صریحاً می‌گویند، البتّه به دروغ گاهی ادّعا می‌کنند که طرف‌دار ملّت ایرانند که این دروغ‌ها را نمی‌شود باور کرد و نباید از دشمن باور کرد، لکن هدف‌شان همان هدف سیاسی است.

می‌خواهند این امنیّتی که امروز در کشور ما هست را – که این امنیّت، در منطقه‌ی غرب آسیا که ما در آن قرار داریم، بی‌نظیر است؛ بحمدالله امروز نه در شرق ما، نه در غرب ما، نه در شمال ما، نه در جنوب ما، در هیچ کشوری امنیتّی مانند امنیّتی که امروز بر کشور ما و ملّت ما حاکم است، وجود ندارد – به‌دست مردم از بین ببرند و مردم را وادار کنند به بر هم زدن امنیّت».[۴]

بنابراین می‌توان گفت میان امنیت و قوای اقتصادی رابطه‌ای دوسویه برقرار است؛ همان‌طور که پیشرفت اقتصادی جز در سایه امنیت حاصل نمی‌شود، امنیت نیز بدون تکیه بر اقتصادی مقاوم و آسیب‌ناپذیر محقق نخواهد شد. البته امنیت ملی تنها ثمره قدرت اقتصادی نیست، بلکه هرآنچه یک ملت از جهت مادی بدان نیاز دارد، در سایه توان اقتصادی دست‌یافتنی است. رهبر انقلاب در خصوص نقش اقتصاد در تحقق اهداف عالی کشور می‌فرمایند:

«ما برای ملّت ایران امنیّت ملّی می‌خواهیم، عزّت ملّی می‌خواهیم، سلامت عمومی می‌خواهیم، رفاه عمومی می‌خواهیم؛ پیشرفت همه‌جانبه می‌خواهیم، استقلال از قدرت‌های سلطه‌گر جهانی می‌خواهیم، شکوفایی استعدادها می‌خواهیم، رها شدن و نجات یافتن از آسیب‌های اجتماعی -مثل اعتیاد و فساد و امثال اینها- می‌خواهیم؛ … من عرض می‌کنم بدون اینکه کشور یک اقتصاد قوی‌ داشته باشد، اینها به دست نمی‌آید».[۵]

اقتصاد قوی، اقتصادی است که ضمن پاسخگویی به نیازهای داخلی، توان استقامت در برابر فشارهای خارجی را هم داشته باشد. چنین اقتصادی بر پایه توان داخلی شکل گرفته و خود را متکی به دیگران نمی‌بیند. دو عنصر درون‌زایی و برون‌نگری از ویژگی‌های اساسی یک اقتصاد قوی هستند. برای دستیابی به چنین اقتصادی، بیش از همه به عزم ملی و مدیریت انقلابی نیاز است. رهبر انقلاب در تشریح این امر می‌فرمایند:

«نیاز ما اقتصاد قوی، تولید قوی، همراه با مدیریّت قوی است؛ … و البتّه بدون اتّحاد ملّی هم به دست نمی‌آید؛ بدون پیوند عمومی ملّت با نظام هم این خواسته‌ها به دست نمی‌آید؛ بدون فرهنگ انقلابی هم به دست نمی‌آید؛ بدون مسئولان شجاع و فعّال و پُرکار هم این خواسته‌ها تأمین نخواهد شد. همه‌ی اینها را لازم داریم و باید تأمین کنیم و می‌توانیم تأمین کنیم».[۶]

به لطف پیشرفت‌های خیره‌کننده در عرصه‌های نظامی و دفاعی، استکبار جهانی سال‌هاست از رویایی نظام با جمهوری اسلامی مایوس شده و به همین جهت قوای خود را در عرصه‌هایی چون اقتصاد و فرهنگ متمرکز کرده است. تجربه موفق در عرصه نظامی، می‌تواند در سایر زمینه‌ها، از جمله در عرصه اقتصادی هم راهگشا باشد.

اقتصاد مقاومتی، یعنی تفسیر اقتصادی آیه شریفه «وَ اَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّه»[۷]، نسخه شفابخشی است که اگر به درستی طراحی و اجرا شود، می‌تواند راه نفوذ اقتصادی را هم بر دشمن ببندد و امنیت ملی را تقویت نماید. تحقق اقتصاد مقاومتی همان اندازه که به همیاری مردم و مطالبه آنان بستگی دارد، مستلزم باوری عمیق از جانب مسئولان است تا با مدیریت انقلابی چارچوب آن را طراحی و اجرایی نمایند.

۱-بیانات در مراسم مشترک نیروهای مسلح کرمانشاه ۱۳۹۰/۰۷/۲۱.

۲-نهج‌البلاغه، نامه‌ی ۵۳.

۳-بیانات در دیدار فرماندهان و کارکنان ارتش، ۱۳۹۶/۰۱/۰۳٫بیانات در حرم مطهر رضوی ۱۳۹۴/۰۱/۰۱.

۴-بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی ۱۳۹۶/۰۱/۰۱.

۵-همان.

۶-سوره انفال، آیه ۶۰.

مطالب مرتبط:

خام فروشی عامل اصلی وابستگی اقتصادی روایت«حسین صمصامی» از موضع دولت‌ها نسبت به اقتصاد مقاومتی